Vitaliteit, jouw kompas naar gezondheid en prestaties

In een wereld waar stress de boventoon voert en gezondheidsproblemen alsmaar toenemen, is het begrip vitaliteit belangrijker dan ooit. Het is een essentiële voorwaarde voor een gezond en energiek leven. Sport Medisch Centrum Papendal (SMC Papendal) speelt in op deze ontwikkeling en opent binnenkort een nieuw vitaliteitscentrum dat volledig draait om het versterken van lichaam en geest. Waarom? Omdat onze ‘westerse leefstijl’ wordt gekenmerkt door ongezond gedrag waarbij het werken aan een gezonde leefstijl als een nieuwe vorm van geneeskunde wordt gezien. Kleine aanpassingen in hoe we leven, eten, bewegen en ontspannen, hebben een enorme impact op onze gezondheid. Een bewuste keuze voor vitaliteit zorgt ervoor dat je niet alleen langer leeft, maar vooral meer kwaliteit van leven hebt. Klaar om die stap te zetten?

Maak kennis met dr. Robert van Cingel, directeur SMC Papendal, die in 1990 zijn loopbaan begon als stagiair bij SMC Papendal en sindsdien is uitgegroeid tot een toonaangevend leider. Met zijn ervaring als sportfysiotherapeut, manueel therapeut en professional tijdens onder andere vier Olympische Spelen (1996-2008), heeft hij een diepgaand begrip ontwikkeld van het belang van gezondheid en vitaliteit Deze kennis vertaalt hij al 20 jaar succesvol bij SMC Papendal, waar hij de organisatie heeft laten groeien tot 65 medewerkers en 11 vestigingen. Hij ziet de aanstaande opening van Vitaliteitscentrum Papendal als een logische volgende stap in de ontwikkeling van een nieuwe visie op gezondheid.

Waarom behoeft deze overtuiging juist nu ieders nadrukkelijke aandacht? Simpelweg omdat we allemaal gemiddeld ouder worden, maar ook vaker kampen met chronische aandoeningen, fysieke mankementen en ziekteverzuim, terwijl de beschikbaarheid en betaalbaarheid van zorg steeds moelijker wordt. Het is daarom de hoogste tijd voor meer regie over jouw eigen gezondheid!

Robert deelt in dit interview graag zijn expertise en inzichten met ieder die regie wil nemen over eigen gezondheid en prestaties.

Neem ons eens mee in de toekomst van de zorg in Nederland. Er wordt veel over gesproken, zowel positief als negatief. Kun jij meer context geven?

Het huidige beeld is niet erg positief, ouder worden is een uitdaging in aanloop naar de piek van de vergrijzing in 2040. Er zijn meer chronisch zieken, de zorgvraag wordt complexer en de zorgkosten nemen steeds meer toe. Daarbij is schaarste in personeel het gespreksonderwerp. Eén op de zes mensen werkt nu al in de zorg, dus de vraag is of je überhaupt kunt opschalen. De totale netto zorguitgaven lopen in 2025 op naar 93 miljard. Daarom stimuleert de overheid een gezonde leefstijl waarbij beleidsmatig een verschuiving optreedt van Ziekte & Zorg naar Gezondheid & Gedrag, dus van ziektebestrijding naar gezondheidsbevordering. In de gezondheidszorg wordt hiervoor ook wel de term Positieve Gezondheid gebruikt. Hierin staat het vermogen van de mens om zich aan te passen en eigen regie te voeren centraal. Regie nemen over eigen gezondheid doet een beroep op zelfmanagement. Daar komt ook het begrip vitaliteit om de hoek kijken. Vitaliteit staat voor levenskracht en energie, maar gaat ook over werken aan en behouden van een gezonde leefstijl, fysieke en mentale fitheid, duurzame inzetbaarheid, etc. Vanzelfsprekend dragen sport en bewegen bij aan ieders vitaliteit.

“Regie nemen over eigen gezondheid doet een beroep op zelfmanagement. Daar komt ook het begrip vitaliteit om de hoek kijken.”

Sportcentrum Papendal is bekend vanwege het topsportklimaat op deze locatie, de samenwerking met de sportkoepel NOC*NSF is voor jullie logisch. Daarom misschien als eerste de vraag: hoe toegankelijk is jullie sportmedisch centrum voor de gewone man of vrouw?

Sportcentrum Papendal is meer dan alleen een topsportlocatie. Het is ook een centrum waar iedereen geïnspireerd mag worden om te sporten, te bewegen en aan een goede gezondheid te werken. Het staat symbool voor een actieve, energieke en gezonde leefstijl. Van daaruit is heel veel mogelijk in het leven. SMC Papendal is daarbij toegankelijk voor iedereen en opent begin 2025 een nieuw vitaliteitscentrum. Ook Vitaliteitscentrum Papendal is voor iedereen toegankelijk om te werken aan een zo goed mogelijke gezondheid en fitheid. Dat zal niet alleen op locatie Papendal mogelijk zijn, maar ook in onze andere vestigingen.

“Ook Vitaliteitscentrum Papendal is voor iedereen toegankelijk om te werken aan een zo goed mogelijke gezondheid en fitheid.”

Al meer dan 50 jaar is SMC Papendal de bron van kennis op gebied van fysiotherapie, sportgeneeskunde en diverse aanvullende diensten. Hoe wordt deze kennis geborgd in het nieuwe vitaliteitscentrum en voor wie is het bedoeld?

Iedereen kan bij ons terecht voor verzekerde zorg, maar dat gaat veranderen. Onze hoogopgeleide professionals zullen hun kennis en expertise veel breder gaan inzetten, niet alleen op zorggebied maar ook op het vlak van gezondheidsbevordering, leefstijl en preventie. Ons bestaande interne Kennis- en Innovatiecentrum krijgt een rol in educatie en het ontwikkelen en aanbieden van advies en producten. Dat kan zijn voor individuele klanten, maar ook voor het bedrijfsleven of organisaties die de medewerkers iets willen bieden of in bredere zin ondersteuning vragen bij het ontwikkelen van hun vitaliteitsbeleid. Bedrijven hebben een grote en lange (financiële) verantwoordelijkheid voor zieke werknemers en hebben baat bij een vitale werkomgeving en duurzame inzetbaarheid van hun personeel.

Voor bedrijven zijn er vele aanbieders in de markt, maar de wisselwerking tussen diagnostiek en behandeling van klachten en het aanbieden van vitaliteitsproducten maakt ons centrum uniek en interessant voor het bedrijfsleven. Wij kunnen een bijdrage leveren aan het hele spectrum van bedrijfszorg. Van amplitie (optimaal functioneren van alle medewerkers) tot preventie (risicogroepen), curatie (behandeling van klachten) en re-integratie (terugkeer naar het arbeidsproces).

“Sport en bewegen kan een doel op zich zijn (prestatiesporters), maar ook een middel om tot een betere leefstijl en gezondheid te komen. Sportartsen en fysiotherapeuten spelen bij beide een essentiële rol. Daarnaast is samenwerking in de regio met relevante medisch specialismen, huisartsen, gemeentelijke instellingen (sportbedrijven) en bijvoorbeeld de Gelderse Sport Federatie cruciaal.”

Dus, is vitaliteit het toverwoord voor de ondernemer, organisaties en individuen die zich aangesproken voelen door de belofte van fysieke en mentale fitheid? Is het niet veel meer een trend die straks weer overwaait? Wie het woord vitaliteit googelt leest levenskracht, energie, balans vinden tussen geestelijk en lichamelijk welbevinden. Wordt dat door iedereen goed begrepen of haken er mensen af die het wellicht ‘zweverig’ vinden? Hoe overtuig jij de lezer van vitaliteit?

Inderdaad, als je het woord vitaliteit googelt ontploft internet. Het is dus belangrijk om dit begrip goed uit te leggen. Vitaliteit heeft vele invalshoeken: fysiek (fit zijn), mentaal (mindset en emoties), sociaal (omgeving en relaties), zelfbewust (nut en noodzaak inzien) en spiritueel (zingeving). Daarbij is het van belang dat we ons realiseren dat vitaliteit geen product is dat je koopt, maar een proces van bewustwording, gedragsverandering en begeleiding. Elk individu maakt keuzes naar eigen voorkeur, waarbij de één meer begeleiding en advies nodig heeft dan de ander. Vitaal worden en blijven is niet vanzelfsprekend! Wij zijn goed in staat om onze klanten te stimuleren in het maken van de juiste keuzes en bij het vasthouden van de ingezette koers.

“Daarbij is het van belang dat we ons realiseren dat vitaliteit geen product is dat je koopt, maar een proces van bewustwording, gedragsverandering en begeleiding.”

Wat is de aanleiding voor het oprichten van Vitaliteitscentrum Papendal?

Met het vitaliteitscentrum willen we bijdragen aan oplossingen voor maatschappelijke ontwikkelingen, zoals het feit dat we steeds ouder worden in combinatie met een stijging van het aantal chronisch zieken, meer complexe zorgvragen en stijgende zorgkosten. Maar ook de toenemende werkdruk en ziekteverzuim onder werknemers én het feit dat steeds vaker zorgprofessionals het vak verlaten waardoor de continuïteit van zorg nog meer onder druk komt te staan.

Door ons servicepakket uit te breiden van louter zorgverlening naar gezondheidsbevordering, gezonde leefstijl en preventie bieden we actief meer kennis en diensten aan bedrijven en een steeds grotere groep mensen die bewust regie willen nemen over hun eigen gezondheid.

En wat mij persoonlijk drijft is ook het binden, boeien en behouden van onze eigen mensen. Dit licht ik graag toe vanuit mijn liefde voor het vak van fysiotherapeut: 45% van de afgestudeerden vertrekt nu binnen 5 jaar uit het vak en 25% van de werkenden neemt tussen 5 en 10 jaar afscheid van het beroep. Toenemende administratieve verplichtingen en onvoldoende carrièreperspectief zijn de belangrijkste oorzaken. Het borgen van onze eigen mensen in ons excellente team voor de lange termijn is zeker een belangrijk doel. Door meer variatie in werkzaamheden en het kunnen meedenken en bijdragen aan onze missie is voor hen van groot belang.

Op welke pijlers gaat Vitaliteitscentrum Papendal zich gaat richten en waarom? En op welke doelgroepen?

Vitaliteit draait om meer dan alleen fysiek fit zijn. Het gaat om een complete aanpak van gezondheid, waarin wij vijf pijlers centraal stellen: Beweging, Voeding, Slaap, Ontspanning en Mentale Fitheid. Aangevuld met sociale verbinding, zelfbewustzijn en zingeving zijn deze pijlers essentieel voor een energiek en gebalanceerd leven. Ze vormen de basis voor iedereen, maar ook binnen de zakelijke markt wordt hier steeds meer waarde aan gehecht.

Individuen kunnen een programma kiezen dat bijvoorbeeld bestaat uit diverse fysieke trainingsvormen, voedingsadvies of mentale fitheid om zo hun persoonlijke doelen te halen. Terwijl anderen soms juist geadviseerd worden om meerdere interventies uit de vijf pijlers te combineren, waardoor gezond gedrag beter beklijft en voor langere tijd kan worden volgehouden. Het bedrijfsleven kan bij ons een beroep doen op alle facetten van de eerder genoemde bedrijfszorg. Ook voor het meedenken in het creëren van een vitale werkomgeving voor hun medewerkers.

Om mensen aanvullend te ondersteunen in het zich eigen maken van een gezonde leefstijl is het aanbieden van een compleet arrangement op Papendal onze visie. Een uniek 24 uurs verblijf waar je zowel fysiek als mentaal volledig wordt ondersteund, vanuit het hotel, de moestuin, een testkeuken, de trainingsfaciliteiten en de rust en uitgestrektheid van het omliggende bos. Mogelijk dankzij de kennis en aanpak van bevlogen collega’s van Vitaliteitscentrum Papendal in samenwerking met de chef en voedingsdeskundige van Sportcentrum Papendal en vanzelfsprekend de gastvrijheid overal op Papendal.

“Het gaat om een complete aanpak van gezondheid, waarin wij vijf pijlers centraal stellen: Beweging, Voeding, Slaap, Ontspanning en Mentale Fitheid.”

Welke educatieve middelen worden aangeboden om klanten bewust te maken van de rol van vitaliteit in hun algehele gezondheid?

Onze gezondheidsprofessionals hebben een medische achtergrond. In de opleidingen en bijscholingen die zij volgen, is steeds meer aandacht voor leefstijl en gezondheid. Dit willen we nadrukkelijk gaan delen met de mensen die hiervoor openstaan. Zo is het ontzettend belangrijk dat elk individu de vaardigheden heeft om informatie over gezondheid en ziekte te vinden, te begrijpen en toe te passen om een gezonde leefstijl te ondersteunen. Het blijkt dat één op de drie Nederlanders ondersteuning nodig heeft bij het ontwikkelen van deze gezondheidsvaardigheden. We willen dus voorzien in de verschillende behoeftes van mensen. De ene persoon heeft veel sturing en begeleiding nodig om tot een actieve/gezonde leefstijl te komen. De ander weet al wat hij nodig heeft, maar wil gebruik maken van diensten en producten die daarin voorzien.

In 2025 willen wij bovendien het vitaliteitscafé op Papendal introduceren. Periodieke bijeenkomsten over diverse onderwerpen waarbij sprekers de gasten meenemen in een specifiek onderwerp. Heel laagdrempelig en open toegankelijk. Op onze website en socials is veel meer aandacht voor blogs en achtergrondinformatie, waarbij zelfzorgproducten centraal staan. En weet dat wij een maandelijkse nieuwsbrief delen, die je eigenlijk niet mag missen als je interesse hebt in gezondheid, leefstijl en vitaliteit.

Waarin onderscheidt Vitaliteitscentrum Papendal zich van de meeste andere vitaliteitscentra of partijen die voorzien in gezondheidsbevordering?

We willen ons onderscheiden door het eerlijke verhaal te vertellen. Door kennis te delen vanuit de wetenschap. Er is zoveel tegenstrijdige informatie over gezondheid te vinden en er is veel ideologie. Voor de leek is het heel moeilijk om te doorgronden wat wel en niet verstandig is om te doen. Onze professionals analyseren en beoordelen informatie, zodat we het kaf van het koren kunnen scheiden en de juiste informatie selecteren voor onze klanten. Daarnaast hebben wij veel ervaring met zorg en preventie en onze gezondheidsprofessionals hebben een medische achtergrond. Deze combinatie met onze dienstverlening in vitaliteit is uniek.

“Wij hebben veel ervaring met zorg en preventie en onze gezondheidsprofessionals hebben een medische achtergrond. Deze combinatie met onze dienstverlening in vitaliteit is uniek.”

Bezig zijn met vitaliteit is actueel, maar in hoeverre is het domein van vitaliteit ook onderhevig aan trends of innovaties?

De ontwikkelingen in hard- en software gaan snel, denk bijvoorbeeld aan Artificiële Intelligentie (AI) of wearables. Met AI kunnen momenteel al grote hoeveelheden data gescreend worden, zijn analyses makkelijker en kunnen risicofactoren en gezondheidsproblemen sneller naar voren worden gebracht. Vanuit daar is acteren op preventie eenvoudiger. Het zal de gehele gezondheidszorg alsook vitaliteit op den duur kunnen ondersteunen.

Ook hebben de wearables, zoals smartphones, smartwatches, en de Oura Ring de stappenteller van 10 jaar geleden goed ingehaald. Vandaag de dag gaat het steeds meer om het verzamelen van algemene gezondheidsinformatie zoals slaapkwaliteit, stress (via hartslag en hartslagvariabiliteit), bloeddruk, huidtemperatuur, beweging, etc. Hoewel wearables hypegevoelig en nog niet altijd even betrouwbaar zijn, kunnen ze mensen houvast bieden in het bereiken en vasthouden van een gezonde leefstijl. Binnen Vitaliteitscentrum Papendal zullen we hier ook zeker gebruik van maken om mensen meer regie te geven over hun eigen vitaliteit. Uiteindelijk blijft elk individu uniek en zal er dus altijd maatwerk in advies en begeleiding blijven bestaan.

Hoe verwacht je dat deze verandering op lange termijn de manier waarop mensen hun gezondheid beheren zal beïnvloeden?

Mensen krijgen via wearables en andere metingen steeds meer inzicht in hun gezondheid en hoe hun leefstijl hun gezondheid beïnvloedt. Voor de één kan het een sport worden om zo goed mogelijke scores te halen. Voor de ander kan het een steun in de rug zijn om van een ongezonde tot een gezonde leefstijl te komen. En weer anderen willen het liever helemaal (nog) niet weten en gaan liever op hun gevoel af of zijn er simpelweg niet mee bezig. De trend is echter dat steeds meer mensen een wearable bij zich dragen die iets van hun gezondheid en leefstijl meet.

De jeugd heeft de toekomst. Welke tips heb je voor jongeren om een levenslange gewoonte van sport en vitaliteit op te bouwen?

Allereerst is het te weinig bewegen door de jeugd een zorg. Ik zou heel graag willen dat dit anders was. 45% van de kinderen tussen 4 en 18 jaar voldoet niet de beweegnorm van 1 uur per dag sportief bewegen. Voeg daarbij de slechte voedingsnorm, verminderde beschikbaarheid van sport op school en de inactiviteit door veel zitten en digitalisering. Het is serieus en problematisch waarbij de verwachting is dat een invasie aan obesitas, eventueel gecombineerd met diabetes eraan komt.

“Mijn ideaal zou zijn om hier op Papendal een programma te starten waarbij het vitaliteitscafé, de wearables, de spirit van de Olympische atleten en de expertise van onze professionals de rode draad vormen tot nieuwe energie voor deze doelgroep.”

Natuurlijk zijn er ook kinderen die je niet hoeft te stimuleren, maar het gaat wel echt over bewegingsarmoede waarbij de motorische ontwikkeling ook achterblijft. Mijn ideaal zou zijn om hier op Papendal een programma te starten waarbij het vitaliteitscafé, de wearables, de spirit van de Olympische atleten en de expertise van onze professionals de rode draad vormen tot nieuwe energie voor deze doelgroep.

Heb je tot slot nog een leuke suggestie voor de lezers?

Zeker, ter inspiratie voor een gezonde leefstijl adviseer ik iedereen te kijken naar de Netflix-serie ‘Live to 100: Secrets of the Blue Zones’ en het boek ‘Ikigai: Het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven’ te lezen.

De verbouwing van het fysieke vitaliteitscentrum op Papendal vindt nu plaats en de verwachting is dat begin volgend jaar de deuren opengaan. Ben jij nieuwsgierig geworden na het lezen van dit interview en wil je niets missen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. We beloven je interessante onderwerpen, een blik achter de schermen, interessante sprekers en nog veel meer over wat een gezonde leefstijl en vitaliteit zo boeiend maakt. Houd ook vooral onze website in de gaten en bekijk daar alvast onze digitale zelfzorgproducten.